Gotowanie ryżu to sztuka, którą opanowali nieliczni. Mistrzowie kulinarni ze Wschodu potrafią znaleźć odpowiednie podejście do każdej jego odmiany i przygotować ryż idealny. Podejrzyjmy ich techniki.
Ryż jest podstawą dużej liczby potraw, a obok ziemniaków i makaronu stanowi jeden z głównych dodatków do mięs i surówek. Możemy go jeść w zupach, daniach słonych i słodkich. Oprócz tego z ryżu robi się makaron, mąkę, wafle, chrupki, płatki czy ciasteczka. W krajach azjatyckich zboże to jest traktowane z dużą ostrożnością i namaszczeniem – stanowi podstawę diety, zastępuje chleb i ma wiele zasad gotowania. Aby ryż po ugotowaniu był smaczny i miał odpowiednią konsystencję, musisz uwzględnić przede wszystkim jego rodzaj.
Ryż jest rośliną zbożową o bogatej historii. Na świecie istnieje około stu jego odmian, a każda z nich ma swoje sekrety. Różnią się kształtem i kolorem ziaren oraz sposobem ich obróbki. Wymienimy kilka najczęściej spotykanych typów.
Szlifowany ryż długoziarnisty, parzony (parboiled) lub nieparzony to najbardziej rozpowszechniony rodzaj. Można go kupić w każdym sklepie. Stosowany jest w większości przepisów na dania z ryżem, a jego ziarna nie sklejają się ze sobą.
Brązowy nieszlifowany ryż swoją barwę zawdzięcza skorupie pokrywającej ziarna, która nie jest usuwana podczas ich przetwarzania. Zawiera ona wiele składników odżywczych, więc tego typu ryż uważany jest za bardzo odżywczy.
Ryż jaśminowy ma delikatne ziarna i przyjemny aromat. Najczęściej przygotowuje się z niego przystawki, puddingi, słodkie potrawy i zupki mleczne. Ryżu jaśminowego z reguły niczym się nie doprawia, by nie zakłócać jego aromatu i smaku.
Ryż okrągły to kleisty i skrobiowy produkt stosowany w risotto, deserach, zapiekankach i sushi. Przed gotowaniem nie powinniśmy go płukać, by zachował swoją lepkość.
Czarny dziki ryż to droga odmiana ryżu z Tybetu. Służy głównie do gotowania potraw z mięsem, rybami i owocami morza.
Jeśli chcesz, żeby po ugotowaniu ryż był sypki, musisz wcześniej opłukać go zimną wodą. W ten sposób pozbędziesz się skrobi, która jest odpowiedzialna za lepkość. Pamiętaj, by zrobić to dokładnie – najlepiej do momentu aż woda po płukaniu będzie czysta. Zadanie możesz sobie ułatwić dzięki użyciu drobnego sitka.
Do przygotowania niektórych potraw, takich jak risotto, potrzebny jest lepki ryż. W takim przypadku nie należy go myć przed gotowaniem. Możesz ograniczyć się do jednego płukania, aby zmyć tylko ewentualne zanieczyszczenia.
Aby ryż gotował się szybciej, możesz go moczyć przez 30–60 minut. To skróci czas prawie o połowę, ale lepiej wtedy zmniejszyć również ilość wody używanej do gotowania.
Mało osób o tym wie, ale ilość wody ma znaczenie. Przyjmuje się, że do przygotowania 1 szklanki ryżu potrzeba dwa razy więcej wody, ale jest to proporcja przybliżona. Drugi aspekt, który musisz uwzględnić, to oczywiście czas. Obie wartości najlepiej dostosować do konkretnego rodzaju ryżu:
Pamiętaj, że zawsze warto zapoznać się z instrukcją gotowania, która znajduje się na opakowaniu.
Najlepiej wybrać naczynie z grubym dnem, by temperatura była równomiernie rozłożona. Najpierw zagotuj osoloną wodę, a następnie wsyp do niej ryż. Przemieszaj go, aby ziarna nie przykleiły się do dna. Poczekaj, aż woda zacznie wrzeć, zmniejsz ogień do minimum i przykryj garnek pokrywką.
Podczas gotowania nie podnoś pokrywki, w przeciwnym razie ryż będzie gotował się dłużej. Jeśli chcesz, aby był sypki, nie mieszaj go (z wyjątkiem tego jednego razu zaraz po wsypaniu do wody), ponieważ ziarna mogą się rozpaść i uwolnić skrobię, która sprawi, że będą lepkie.
Gdy ryż się ugotuje, zdejmij go z ognia i pozostaw na 10–15 minut pod przykryciem. Jeśli w garnku pozostanie nadmiar wody, ryż należy odcedzić.
Ugotowany ryż powinien być przechowywany w lodówce w szczelnym pojemniku, ponieważ łatwo chłonie zapachy i smaki. Jeśli masz taką możliwość, umieść go na osobnej półce. Czysty ryż, bez dodatku oleju czy przypraw, możesz przechowywać dłużej – nawet 3 dni. Pozostałe najczęściej do 24 godzin. Ryż możesz też przechowywać w zamrażarce. Pozwala to na zachowanie jego walorów smakowych i odżywczych nawet przez kilka miesięcy. Poza lodówką ugotowany ryż zaczyna kwaśnieć już po kilku godzinach i może być przyczyną zatrucia pokarmowego.
Zgłodniałeś? Sprawdź również nasz przepis na jajecznicę idealną.
