Jak zbudować wędzarnię w przydomowym ogrodzie?

Wędzenie jest jedną z najstarszych metod konserwowania, która umożliwia nam dłuższe przechowywanie żywności, zapewniając jej jednocześnie niezwykły smak i aromat. Wędzenie stwarza niekorzystne warunki rozwoju dla bakterii i zapobiega procesom gnilnym. Domowe wędzarnie są idealnym rozwiązaniem dla każdego, kto ceni sobie niepowtarzalny smak mięsa, warzyw czy serów.

Jakie rodzaje wędzarni możemy wyróżnić? W jaki sposób zbudować wędzarnię we własnym ogródku? O czym jeszcze należy pamiętać przed rozpoczęciem prac? Sprawdź koniecznie!

Wędzarnia ogrodowa – czym jest i czy warto ją zbudować w ogrodzie?

Wędzarnia ogrodowa, jak sama nazwa wskazuje, służy do wędzenia kiełbas, wędlin, ryb, warzyw, serów i wielu innych produktów. Proces wędzenia polega na odymianiu potraw. Pod wpływem związków, które znajdują się w wytwarzanym dymie, nasze dania nabierają charakterystycznego aromatu.

Wędzarnia ogrodowa składa się z kanału dymowego, komory do wędzenia, komina, termostatu i szybra. Bardzo ważny jest też element nazywany paleniskiem. Paleniskiem nazywamy miejsce, w którym dochodzi do spalania. Może być ono częścią konstrukcji lub osobnym elementem, który jest połączony z całością za pomocą specjalnej rury. Kanałem dymowym odprowadza się z kolei dymy powstałe w palenisku do komory. Komora wędzarnicza jest miejscem, w którym umieszcza się potrawy, a dzięki instalacji komina, nadmiar dymu może być skutecznie odprowadzany na zewnątrz. Szyber to produkt ułatwiający nam rozrzedzanie dymu. Dzięki niemu możemy wędzić na zimno lub ograniczyć straty dymu i wędzić na gorąco.

Własna wędzarnia umożliwia nam wędzenie ryb, szynki i innego mięsa na własnej działce. Wędliny i inne produkty, dzięki wędzeniu nabierają niezwykłego smaku. Potrawy będą zdrowe i niezwykle aromatyczne. Zakup lub budowa wędzarni to też świetny pomysł na spędzenie czasu z przyjaciółmi i rodziną na świeżym powietrzu, delektując się pysznymi daniami uwędzonymi w domu. Tak przygotowane mięsa, kiełbasy, wędliny czy warzywa z pewnością zachwycą podniebienie niejednego smakosza!

Rodzaje wędzarni ogrodowych

Na rynku możemy spotkać wędzarnie o różnych wymiarach, które z pewnością dopasujemy do swojego ogrodu. W niektórych modelach paleniska występują z możliwością regulacji temperatury spalania, co daje nam znacznie większą wygodę podczas wędzenia wędlin i innych smakołyków. Do najczęściej spotykanych na rynku wędzarni należą wędzarnie drewniane, murowane i metalowe.

Wędzarnia murowana

Takie wędzarnie buduje się z betonu, kamienia lub cegły. W ofertach producentów często dostępne są także gotowe moduły, które wystarczy jedynie ze sobą połączyć za pomocą specjalnych zapraw.

Wędzarnie murowane wyglądają bardzo estetycznie, jednak nie są mobilne, a do ich stworzenia potrzebujemy większej ilości czasu i utwardzonego terenu z odpowiednim fundamentem.

Wędzarnia drewniana

Wędzarnia ogrodowa drewniana będzie niebanalną dekoracją wielu ogrodów. Do budowy takiej wędzarni wykorzystuje się deski pochodzące z drzew liściastych. Na rynku dostępne są też konstrukcje, do których budowy użyto drewna sosnowego lub świerkowego.

Wędzarnie drewniane zawierają najczęściej drewniany daszek z kominem, blaszane nogi, termometr, drewniane poprzeczki oraz deflektor dymu zdejmowany, rurę, palenisko i kolano wchodzące do komory do wędzenia. Komora wędzarnicza z drzwiczkami i z daszkiem wykonana jest często z szalówki. Metalowe elementy zestawu malowane są najczęściej farbami żaroodpornymi. Niektóre wędzarnie są dodatkowo zbijane gwoździami. Często kupując taki produkt, sprzedawca oferuje do niego haki i kije, a także dodatkowe akcesoria wędzarnicze.

Wędzarnia ogrodowa drewniana jest lekka i przenośna. Musimy jednak ciągle kontrolować temperaturę nagrzania jej wnętrza, a palenisko zawsze należy instalować oddzielnie. Zewnętrzna część wędzarni ogrodowej drewnianej zazwyczaj impregnowana jest specjalnymi preparatami (nie przeszkadza to w wędzeniu). Drewno nie jest jednak tak wytrzymałym materiałem, jak cegła, beton czy kamień.

Wędzarnia metalowa

Takie wędzarnie wykonuje się z blachy. Powinny być one zrobione z dobrej jakości stali nierdzewnej lub ocynkowanej. Wędzarnia metalowa zbudowana jest z komory do wędzenia o różnego rodzaju wymiarach w zależności od modelu, posiada drzwiczki, rurę, kolano i deflektor.

Często wyposażona jest też w termometr, pozwalający kontrolować temperaturę. Czasami posiada również ruszt, haki inne podobne produkty oraz różnego rodzaju wyposażenie dodatkowe.

Zasilanie elektryczne, gazowe czy węglowe – jakie wybrać?

Sprzęt przeznaczony do wędzenia może też być elektryczny, zasilany gazem lub węglem i drewnem.

Wędzarnia elektryczna jest wygodna w użyciu i nie trzeba stale kontrolować temperatury nagrzania wnętrza. Takie produkty wyposaża się w termostat i grzałkę. Wędzarnie elektryczne są bardzo komfortowe, jednak nie oddają całkowicie smaku i aromatu potraw. Podobnie działa wędzarnia gazowa, jednak ze względu na zastosowane paliwo, nie powinniśmy zostawiać jej bez nadzoru.

Wędzarnia ogrodowa węglowa to coś dla tradycjonalistów, którzy chcą cieszyć się pełnym smakiem i aromatem wędzonych potraw. Budując taką konstrukcję, musimy jednak pamiętać, że wymaga ona kontrolowania panującej w środku temperatury,

Jak zbudować wędzarnię murowaną krok po kroku?

Zgodnie z obowiązującym prawem budowlanym, wędzarnie ogrodowe są – tak samo, jak np. altany – obiektami budowlanymi należącymi do tzw. małej architektury, dlatego nie wymagają pozwolenia na budowę.

Profesjonalne wędzarnie ogrodowe można kupić gotowe, wykonać z użyciem odpowiednich prefabrykatów lub budować samodzielnie według projektu. Każda wędzarnia posiada szereg elementów, które są niezbędne do jej prawidłowego działania.

Wędzarnie murowane można zrobić przy użyciu cegły klinkierowej, cegieł sztampowych, betonowych pustaków oraz kamieni i specjalnej zaprawy. Taki obiekt warto też dodatkowo rozbudować, np. o grill, piec chlebowy czy małą drewutnię.

Zanim rozpoczniemy budowę, pamiętajmy też, aby przemyśleć wybór gruntu. Miejsce to powinno być stabilne.

• Budowę zacznijmy więc od wylania betonowego fundamentu lub ułożenia betonowych bloczków, które będą podstawą wędzarni i paleniska.
• Do budowy możemy użyć cegieł klinkierowych i betonowych bloczków. Gwarantują one dobrą jakość i dużą estetykę. Wszystkie elementy powinny być łączone przy użyciu specjalnej zaprawy.
• Następnie należy zrobić popielnik i palenisko. Te części wędzarni warto wybudować z użyciem cegieł szamotowych i połączyć je specjalną, odporną na ogień zaprawą, np. taką jak do pieca chlebowego.
• Przestrzeń wokół komory spalania należy wypełnić mieszanką kruszywa.
• Do komory wędzarniczej trzeba dołączyć zaizolowaną rurę stalową, która będzie doprowadzała dym (powinna być skierowana lekko ku górze).
• Teraz przejdźmy do murowania komory. Na tym etapie należy też zamontować haczyki, podpory pod pręty itp.
• Na koniec musimy wybudować odpowiedni komin, odprowadzający dym i umieścić w nim szyber. Nie zapomnijmy też o otworze do połączenia rury, która odprowadza dym z paleniska.

Jeżeli wcześniej nie budowaliśmy tego typu wędzarni, warto skorzystać z pomocy specjalistów i używać tylko sprawdzonych produktów. Firma Vitcas oferuje nam szeroki wybór artykułów, które pomogą nam uporać się z własną wędzarnią ogrodową. Cegły sztampowe sprawdzą się zarówno do budowy komory wędzarniczej, jak i komory spalania, a specjalna zaprawa zagwarantuje odpowiednią szczelność.

Proponowane materiały cechują się dużą odpornością na wysokie temperatury, co sprawia, że zbudowane wędzarnie posłużą nam na długie lata.

Wędzarnia w ogrodzie a zasady bezpieczeństwa

Wybudowanie wędzarni ogrodowej bywa nie lada wyzwaniem, tak samo, jak wyznaczenie odpowiedniego miejsca na działce. Szczególnie ważne jest prawidłowe umiejscowienie wędzarni murowanej, ponieważ nie będziemy mogli w późniejszym czasie zmienić już jej lokalizacji. Trzeba więc zadbać o bezpieczeństwo i umieścić wędzarnię z daleka od okien i z dala od innych budynków. Warto postawić ją też w odpowiedniej odległości od drzew. Zadbaj również o wygodę swoich sąsiadów i sprawdź, czy wydostający się dym nie będzie przeszkadzał im w codziennym funkcjonowaniu.

Zdjęcie główne: BadziolTV/pixabay.com